به نقل از «خبرگزاری آریا»

آداب و فضيلت‌هاي شب‌ قدر؛ راه يک‌ساله را يک‌شبه هموار کنيم

تاریخ انتشار: ۲۸ خرداد ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۳۷۰۶۷۳۸

خبرگزاري آريا - شب‌هاي قدر پلي هستند که مي‌توانند راه يک‌ساله ما را يک‌شبه هموار کنند و چه خوب است که با قدر دانستن اين شب‌ها و با رعايت تمام آداب‌ورسوم کهن، از اين پل عبور کنيم.

خبرگزاري مهر، گروه استان‌ها- بهنام عبداللهي: ديوارها همان ديوارها هستند. سقف همان سقف است. قبله‌اي که مردم به سوي آن نشسته‌اند همان هميشگي‌ست.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

لوسترها و چلچراغ‌ها همانقدر روشن هستند که هميشه مي‌توانند باشند اما باز چيزي مثل هميشه نيست؛ اين آدم‌ها همان آدم‌هاي ديروز و روزهاي ديگر نيستند.
اين آدم‌ها همان‌هايي نيستند که در کوچه و خيابان مي‌ديديم، همان‌هايي که گاه با غرورشان قدم برمي‌داشتند، گاه... اين‌ها همگي گويا از در مسجد که وارد مي‌شدند، به همراه کفش‌هايشان «من‌شان» را هم تحويل کفشدار دادند و آمدند، خالص‌تر از هر آمدني.
از آن لحظه که دعاي جوشن کبير آغاز مي‌شود و فضاي مسجد تاريک، همه پشت يک اسم ايستاده‌اند: بنده! هيچ‌کس ديگر بزرگواري‌اش را، شغل شريفش و زندگي مرفه را نمي‌بيند. گويا همه آن داشته‌ها در خاموش بودن چراغ‌ها گم مي‌شوند و تنها چيزي که باقي مي‌ماند، همان کسي است که برايش اشک مي‌ريزند، برايش بيداري مي‌کشند، به‌خاطرش روزها مي‌توانند لب به غذا نزنند و به‌خاطرش ... اين به‌خاطرش‌ها همگي يک معنا دارند؛ اخلاص.

چگونه اين‌همه فضل در سه شب مي‌گنجد
شب‌ قدر به جرات مي‌توان ادعا کرد با تمامي آداب و رسوم و مراسمات مذهبي و ديني که داريم فرق مي‌کند. مردم مي‌آيند تا راه يک‌ساله‌شان را يک شبه هموار کنند. به هر مسجدي که قدم بگذاري پر است از آدم‌هايي که شکل و ظاهر متفاوتي دارند، هم‌ سن و سال يکديگر نيستند اما وجه شباهتشان اين است که فهميده‌اند کيستند و حالا آمده‌اند آن کيستي‌شان را از فرش به عرش برسانند.
درباره فضيلت‌هاي شب‌هاي قدر زياد شنيده‌ايم و روايت و احاديث بسياري وجود دارد. آنقدر زياد که در نگاه اول شايد نتوان درک کرد که چگونه مي‌توان اين‌همه خوبي و فضيلت را در اين شب گنجاند. اما با اندکي دقت مي‌توان فهميد کسي که بتواند قرآن را يک شبه نازل کند، مي‌تواند در آن شب مهربان‌تر از هزاران مهربان باشد.
شب قدر از شب‌هاي مقدس و متبرک اسلامي است. خداوند در قرآن مجيد از آن به بزرگي ياد کرده و سوره‌اي نيز به نام «سوره قدر» نازل فرموده است. در تمام سال، شبي به خوبي و فضيلت شب قدر نمي‌رسد. اين شب، شب نزول قرآن، شب فرود آمدن ملائکه و روح نيز نام گرفته است.
عبادت در شب قدر برتر از عبادت هزار ماه است. در اين شب، مقدرات يک سال انسان‌ها و روزي‌ها، عمرها و امور ديگر مشخص مي‌شود. ملائکه در اين شب بر زمين فرود مي‌آيند، نزد امام زمان(عج) مي‌روند و آنچه را براي بندگان مقدر شده بر ايشان عرضه مي‌دارند. شب‌زنده‌داري و تلاوت قرآن و مناجات و عبادت در اين شب، بسيار توصيه و تأکيد شده است.

قلب رمضان
هم‌چنين با ترجمه مستقيم سوره «قدر» اين‌ موارد به دست مي‌آيند: قرآن در آن نازل شده است، عبادت و احياي آن معادل بيش از هزار ماه است، خيرات و برکات الهي در آن شب نازل مي‌شود، رحمت خاص خدا شامل حال بندگان مي‌گردد، فرشتگان و روح در آن شب نازل مي‌گردند و ...
همچنين پيامبر خدا(ص) در تفسير سوره «قدر» مي‌فرمايند: «هر کس شب قدر را احيا بدارد و مؤمن باشد و به روز جزا اعتقاد داشته باشد، تمامي گناهانش آمرزيده مي‌شود».
امام صادق عليه‌السلام نيز درباره اين‌شب‌ها مي‌فرمايند: «از کتاب خدا استفاده مي‌شود که شماره ماه‌هاي سال نزد خداوند، دوازده ماه است و سرآمد ماه‌ها ماه رمضان است و قلب ماه رمضان ليلة القدر است».
هرچند نمي‌توان از فضايل شب‌هاي قدر به اين مطالب اندک بسنده کرد اما بايد اين شب‌هاي مبارک را از يک نگاه ديگر نيز بررسي کرد. جز خوبي و فضيلت و اخلاص و... مي‌توان چيزهاي ديگري در مساجد، بين مردم ديد. چيزهايي که مانند طنابي از ابريشم آن‌ها را به هم پيوند مي‌دهد و بر شکوه مراسم شب‌زنده‌داري مي‌افزايد.
شب‌هاي احيا نيز همچون تمام مراسمات مذهبي و ديني ما، داراي آداب و رسوم خاصي هستند. هرچند گذر زمان مي‌تواند ظاهر اين آداب و رسوم را تکاني بدهد اما هرگز نمي‌تواند تغيير ماهوي در آن ايجاد کند.
فرصت ويژه
آيت‌الله محمود محمدي عراقي عضو شوراي عالي انقلاب فرهنگي در اين زمينه گفت: اکنون به روزهاي پاياني ماه رمضان رسيديم و خوشا به سعادت کساني که نهايت بهره را از اين ماه برده‌اند.

وي ادامه داد: افرادي که موفق به بهره از اين ماه نشدند، در فرصت باقي‌مانده از اين ماه بهره ببرند و شب‌هاي قدر نيز فرصت ويژه‌اي است و خداوند در اين شب‌ها هزاران نفر را مي‌آمرزد.
به گفته عضو شوراي عالي انقلاب فرهنگي، پيام اين ايام براي همه انسان‌ها اين است که نداي فرشتگان رحمت را بشنوند و به‌سوي خدا بازگردند و راه بازگشت به خدا باز است و خوشا به حال کساني که در اين روزها لذت مناجات با خدا را تجربه مي‌کنند.
شرط رسيدن به حقيقت شب قدر
توليت آستان قدس رضوي هم بهترين زمان براي تربيت انسان را ماه مبارک رمضان و قله اين ماه را ليالي قدر دانست و تصريح کرد: شب قدر راهواري است که انسان ره صدساله را يک‌شبه طي کند؛ اما شرطش آن است که به حقيقت شب قدر برسيم، پيوند با قرآن و پيوند با «ولي خدا» معرفت شب قدر است.
حجت‌الاسلام‌والمسلمين رئيسي بيان کرد: آنچه در شب قدر واقع مي‌شود، نزول قرآن کريم بر قلب مبارک پيامبر عظيم‌الشأن اسلام(ص) است.

وي ادامه داد: بنا بر روايتي از امام جعفر صادق(ع) در تفسير فرات کوفي، شناخت شب قدر به معرفت مقام فاطمه زهرا(س) منوط شده است آن‌هم «فَمَنْ عَرَفَ فَاطِمَةَ حَقَّ مَعْرِفَتِهَا فَقَدْ أَدْرَکَ لَيْلَةَ الْقَدْرِ»، پس هر کس که فاطمه و مقام ايشان را به حقيقت بشناسد، حتماً شب قدر را درک کرده است.
نزول ملائکه و روح در هر شب قدر بر آستان حجت خداست، ديروز بر آستان قدس نبوي بود و امروز بر آستان مقدس مهدوي استوي افزود: نزول ملائکه و روح در هر شب قدر بر آستان حجت خداست، ديروز بر آستان قدس نبوي بود و امروز بر آستان مقدس مهدوي است.
توليت آستان قدس رضوي با اشاره به اين‌که «امام» داراي مقام «ولايت الهيه» است، گفت: يک معرفت شناسنامه‌اي داريم که بدانيم حضرت فاطمه(س) کيست، فرزند کيست، چند فرزند داشت، چه زماني به شهادت رسيد و يک معرفت «وَلَوي» هم داريم، يعني بدانيم که مقام ولايت حضرت فاطمه(س) و ائمه معصومين عليهم‌السلام چه مقامي است.
حجت‌الاسلام‌والمسلمين رئيسي در تبيين معرفت ولي، افزود: اين نوع از معرفت بدين معنا است که بدانيم او امامي از جانب خدا بوده و وجود مقدسش مفترض الطاعه است. امرش امر خدا و نهي او نهي خدا است.
شب ولي خدا
حجت‌الاسلام ناصر رفيعي عضو هيئت‌علمي جامعه المصطفي العالميه هم در اين رابطه اظهار داشت: در شب قدر سه گروه از شيطان مصون هستند؛ اول کساني که ذکر مي‌گويند. دوم کساني که اشک مي‌ريزند و سوم آن‌هايي که تا سحر بيدارند و استغفار مي‌کنند.
اين استاد حوزه و دانشگاه عنوان کرد: امشب چند مناسبت خودش را نشان مي‌دهد. يکي نزول قرآن که خيلي مهم است و دو سوره قرآن بر اين گواه است، سوره دخان و قدر.
وي بيان کرد: اصل و حقيقت قرآن و شروع نزول تدريجي قرآن از شب قدر بوده است. در اين مسئله اختلاف است که همه حقيقت بر قلب پيامبر(ص) نازل شد يا فقط شروع نزول.

حجت‌الاسلام رفيعي تصريح کرد: دومين مطلب اين‌که امشب شب تعيين سرنوشت انسان‌ها طي يک سال است و اين به ظرفيت آن‌ها است نه به جبر.
وي بيان کرد: شب قدر مخصوص اسلام نيست. شب قدر از زمان حضرت آدم وجود داشته و در واقع همه انبيا شب قدر داشته‌اند؛ اما اين‌که چه شبي بوده متفاوت است.
اين کارشناس مسائل فرهنگي و اجتماعي افزود: خطاب به حضرت موسي آمده هر کس صدقه دهد عبور از پل صراط بر او آسان مي‌شود، هرکس استغفار کند از آتش دور مي‌شود، هر کس شب قدر نماز بخواند خداوند از او راضي مي‌شود و احياي امشب قرب الهي به همراه دارد.
وي با بيان اينکه سومين مطلب اين‌که در شب قدر مستمراً فرشتگان بر روي زمين مي‌آيند، اظهار کرد: چهارمين مطلب اين‌که شب قدر شب ولي خدا است، شب حجت خدا است. اگر پرونده‌اي بسته مي‌شود خدمت امام معصوم مي‌رسد.
شرايط توبه واقعي
آيت‌الله عليرضا اعرافي رئيس حوزه‌هاي علميه کشور با اشاره به اينکه توبه راه رسيدن انسان به سعادت و جايگاه والاي انساني است، اظهار داشت: انسان‌هايي که موفق به انجام توبه واقعي نمي‌شوند، در مدار عظمت شب‌هاي قدر واقع نخواهند شد.
وي با اشاره به اينکه توبه چهار لايه دارد، افزود: فهميدن خطا و تشخيص آن، حال پشيماني و بازگشت به‌سوي خدا، تلاش براي جبران و استغفار و دعا لايه‌هاي اصلي توبه است.

وي بيان کرد: کساني که به درک کوتاهي خود درزمينهٔ احقاق حق ارباب‌رجوع را در اداره، خانواده در خانواده، حق خدا در نماز و روزه و ساير حقوق رسيده‌اند، اين‌ها در مسير بازگشت از گناه قرارگرفته‌اند.
اعرافي تصريح کرد: وقتي توبه واقعي اتفاق مي‌افتد که رفتار ما جبران گونه باشد و در صدد جبران و تلافي کوتاهي‌هاي گذشته برآييم و حق‌الله و حق‌الناس را ادا کنيم و بدانيم هيچ‌چيز نمي‌تواند کوتاهي ما درزمينهٔ احقاق حق‌الله و حق‌الناس توجيه کند.
وي با بيان اينکه يکي ديگر از شروط توبه، خواندن دعا و استغفار است، افزود: ذکر استغفرالله ربي و اتوب اليه وقتي واقعي است که لايه‌هاي قبلي توبه انجام‌شده باشد.
فرصتي طلايي
رئيس شوراي سياست‌گذاري ائمه جمعه کشور با بيان اينکه شب قدر در ميان شب‌هاي سال معلوم نيست و مجهول است و علم اين امر نزد خداوند قرار دارد عنوان کرد: همچنين از ديگر مجهولات زمان ظهور امام زمان(عج) است و اگر کسي که اين زمان را مشخص کند دروغ‌گو و کذاب است.
حجت‌الاسلام تقوي با بيان اينکه آنچه مسلم است اين بوده که شب قدر يکي از شب‌هاي ماه رمضان است چراکه در قرآن آمده است «ما قرآن را در رمضان نازل کرديم» گفت: شب قدر فرصت طلايي براي انسان مؤمن و الهي است به‌طوري‌که برخي علما و عرفا يک سال را شب‌زنده‌داري مي‌کردند تا شب قدر را درک کنند.
حجت‌الاسلام تقوي با تأکيد بر اينکه شب قدر، شب تقدير است و پرونده ما تا يک سال بسته مي‌شود بيان داشت: پرونده ما در شب قدر نزد امام زمان(عج) مي‌رود و ايشان بايد آن را امضا کنند.

وي با تأکيد بر اينکه بايد شب قدر را غنيمت بشماريم و آن را قدر بدانيم تصريح کرد: ظرفيت ما در شب قدر بايد به‌گونه‌اي باشد که فيض الهي را جذب کنيم و دل ما در شب قدر بايد آماده باشد.
رئيس شوراي سياست‌گذاري ائمه جمعه کشور با بيان اينکه در شب قدر باران رحمت الهي مي‌بارد گفت: بايد در اين شب ارادت داشته باشيم چراکه در غير اين صورت به سعادت دست پيدا نمي‌کنيم.
حجت‌الاسلام تقوي با تأکيد بر اينکه بايد اين قابليت را در خود به وجود آوريم و ارادت خود را افزايش دهيم گفت: در شب قدر بايد با دل وارد شد و آيينه دل را غبارروبي کنيم.
«قدر» در فرهنگ عامه
براي اطلاع هرچه دقيق‌تر و بيش‌تر درباره اين شب‌ها و آداب و رسوم آن‌ها در شهر تاريخي عامه مردم، سراغ کسي مي‌رويم که عمري را در تحقيق و تاليف درباره فرهنگ خطه آذربايجان و تبريز گذرانده است.
بهروز خاماچي در گفتگو با خبرنگار مهر تشريح مي‌کند: از زماني که علماي تبريز مذهب شيعه را پذيرفتند، تبريز و آذربايجان و اردبيل و کل اين منطقه، به عنوان مرکز تشيع شناخته شدند.
وي ادامه مي‌دهد: در برنامه علماي آن زمان هم بود که شب نوزدهم، بيستم و بيست و يکم به عنوان شب‌هاي قدر يا احيا شناخته مي‌شد و مردم اغلب در مساجد گرد هم مي‌آمدند و اعمال آن شب‌ها را به جا مي‌آوردند.
خاماچي خاطرنشان مي‌کند: در ايام قديم مساجد مثل امروز کاملا آماده نبودند و در مواقع خاص مانند محرم که به دهک معروف بود و همچنين در رمضان، مردم هرکس هرچيز که در توانش بود از جمله فرش و سماور و... به مسجد امانت مي‌داد تا مورد استفاده قرار بگيرد.

افطار و احسان در شب قدر
فرهنگ‌شناس برجسته تبريزي تصريح مي‌کند: در ايام رمضان معمولا مردم نمازشان را در مساجد به جا مي‌آوردند و بعد از آن حوالي ساعت 10 شب همسايه‌ها و آشناها دور هم در گوشه‌اي از مسجد جمع مي‌شدند و به خواندن قرآن مشغول مي‌شدند.
وي اضافه مي‌کند: معمولا هرکس به صورت نوبتي چند آيه قرائت و استاد ترتيل يا قرائت که حضور داشت در مجلس اشکالات احتمالي را گوشزد مي‌کرد و نوجوانان و جوانان معمولا به صورت ويژه‌اي از اين برنامه استقبال مي‌کردند.
خاماچي در ادامه بيان مي‌کند: ساعت که به دوازده شب مي‌رسيد، خواندن دسته‌جمعي دعاي جوشن کبير آغاز مي‌شد و اين برنامه معمولا مهم‌ترين عمل آن شب بود که تا اذان صبح به طول مي‌انجاميد و پس از آن نيز يا در مسجد يا هرکس در خانه خودش سحري صرف مي‌کرد و براي روزه‌داري فردا آماده مي‌شد.
وي درباره ديگر آئين‌هاي شب قدر نيز اظهار مي‌دارد: در شب بيست و يکم خيلي بيش‌تر از شب‌هاي ديگر ماه مبارک رمضان افطاري داده مي‌شد. به طوري که در بيش‌تر خانه‌هاي هر محل افطاري تهيه شده و حتي از رهگذران نيز استقبال و پذيرايي به عمل مي‌آمد و به واقع مي‌شد ديد ماه رمضان ماه احسان و نيکي است.
فرهنگ‌شناس آذربايجان مي‌افزايد: در گذشته افطاري دادن در غذاخوري و رستوران معمول نبود و به همين خاطر خانه‌ها صفاي بيش‌تري داشتند.
فرصتي براي آشنايي نسل جوان با آئين‌هاي مذهبي
وي همچنين درباره آيين شب‌زنده‌داري در عصر حاضر و امروزه مي‌گويد: امروزه به دليل اينکه جمعيت شهرها و روستاها افزايش يافته، حضور افراد در مساجد نيز براي شب‌زنده‌داري بيش‌تر و چشمگيرتر شده است. مخصوصا تبريز که ميزبان بسياري از افراد از روستاها و مناطق اطراف است.
خاماچي با اشاره به خوبي‌هاي و فضيلت‌هاي شب‌هاي قدر تشريح مي‌کند: در اين که شب‌هاي قدر چقدر فضيلت دارند و چقدر شب‌زنده داري در اين شب‌ها ثواب دارد، شکي نيست اما ميزان تاثيرگذاري آن بر هر فرد به چيزهاي مختلفي بستگي دارد.
در دنياي امروزي که جوانان اهميت کم‌تري به مسايل ديني نسبت به گذشته مي‌دهند، بايد از شب‌هاي احيا به عنوان فرصت‌هايي ياد کنيم که نسل جوان بتوانند با سنت‌هاي مذهبي‌مان آشنايي بيشتري پيدا کنندوي خاطرنشان مي‌کند: در دنياي امروزي که جوانان اهميت کم‌تري به مسايل ديني نسبت به گذشته مي‌دهند، بايد از شب‌هاي احيا به عنوان فرصت‌هايي ياد کنيم که نسل جوان بتوانند با سنت‌هاي مذهبي‌مان آشنايي بيشتري پيدا کرده و در عمل به آن‌ها پيش‌قدم باشند.
حتي اگر جواني هيچ مطلبي درباره فضيلت‌ها و ارزش‌هاي شب‌هاي قدر نداند، با قرار گرفتن در آن فضاي معنوي مساجد است که مي‌تواند درهاي تازه‌تري در زندگي معنوي خود بگشايد و از فوايد داشتن آداب و رسوم معنوي مي‌توان به همين نکته بسنده کرد.
سلام عشق
متاسفانه اين‌روزها جوانان بيش از آنکه در واقعيت برخي مراسمات همچون شب‌هاي قدر را به جاي آورند و حضور داشته باشند، در فضاهاي مجازي به نوشتن جملات يا دلنوشته‌هايي درباره خدا و شب‌هاي قدر اکتفا مي‌کنند که اين موضوع را مي‌توان حفره‌اي در انحراف از اخلاص برشمرد.
اين آداب و رسوم خاص همچنين نشانگر آن است که منظور ما از شب‌زنده‌داري‌ صرفا بي‌خواب ماندن نيست؛ همانگونه که مقصود ما از روزه‌داري تنها گرسنگي و تشنگي خشک و خالي نيست بلکه بايد از چنين بهانه‌هايي استفاده کرد تا بيش‌تر از هميشه به ياد کسي باشيم که بيش‌تر از کسان ديگر به ياد ماست.
شب‌هاي قدر پلي هستند که مي‌توانند راه يک‌ساله ما را سه‌شبه هموار کنند اما اين بدان معنا نيست که يک‌سال از هيچ گناهي خودداري نکنيم که در نهايت در شبي چون قدر بخشوده خواهند شد، بلکه بايد هميشه بايد به‌خاطر هر دم و بازدمي که داريم شکر و ياد خدا را به جاي آوريم تا در شبي که در خانه يار را مي‌زنيم، بتوانيم قرآن به سر بگيريم و بگوييم سلام عشق!
احياي شب قدر در استان‌هاي مختلف کشور
مردم شب‌زنده‌دار ايران اسلامي شب‌هاي قدر را با نجواهاي عاشقانه خود در مساجد، بقاع متبرکه و گلزار شهدا به سحر رساندند که روي خط فيلم و عکس به شهرهاي مختلف سفر مي‌کنيم.




مراسم احياي شب قدر در اروميه





مراسم احياي شب قدر در اراک

مراسم شب قدر در سيرجان



مراسم شب قدر در هيات رزمندگان اسلام قم‌


مراسم احياي شب قدر در جزيره کيش

منبع: خبرگزاری آریا

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.aryanews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری آریا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۳۷۰۶۷۳۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

امدادرسانی به پنج مصدوم حادثه واژگونی پژو ۲۰۶

به گزارش خبرگزاری صداوسیما، مرکزاصفهان؛ بنابراعلام مرکز مدیریت حوادث و فوریت های پزشکی استان، پس از گزارش حادثه واژگونی پژو ۲۰۶ از سمت شهرضا به قهه دو واحد امدادی اورژانس به محل اعزام شدند.

در این حادثه ۵ مصدوم مرد ۳۹ و ۲۵ ساله همچنین بانوی ۲۲و دختر و پسر ۷و ۹ ساله پس از امدادهای اولیه به بیمارستان امیرالمومنین شهرضا منتقل شدند.